Badania jakościowe dotyczące liderów-społeczników działających w województwie Podlaskim przeprowadziliśmy wspólnie ze Szkołą Liderów i Regionalnym Centrum Wolontariatu w Kielcach w trudnym dla NGO, pandemicznym 2021 roku. Ich podsumowaniem jest raport:
Wschód Liderów - Podlaskie
Diagnoza działalności liderów podlaskich organizacji pozarządowych. Raport z badań jakościowych
Chcieliśmy dowiedzieć się jakie są deficyty i potencjał lokalnych aktywistów, przed jakimi wyzwaniami stają najczęściej, jak rozwiązują problemy, czy współpracują ze sobą nawzajem i z innymi sektorami. Wyróżniliśmy 5 obszarów badawczych, które nazwaliśmy hasłowo: wartości, plany i strategie, ludzie, otoczenie, zmiana.
Zróżnicowaną, starannie wybraną grupę badawczą stanowiło 29 podlaskich organizacji pozarządowych ze wsi i miast, zajmujących się odmienną tematyką. Z liderami 15 z nich przeprowadzaliśmy pogłębione wywiady indywidualne. Odbyły się też 3 zogniskowane wywiady grupowe.
Na podstawie takiej diagnozy przygotowaliśmy rekomendacje dla sektora, które można zawrzeć w kliku najważniejszych punktach:
- obszar ZMIANA: warto uczyć liderów jak angażować obiorców i lokalne społeczności już na etapie planowania działań, by czuli się ich współtwórcami (wiele NGO występuje tylko w roli dostarczyciela usług, eksperta). Pandemia pokazała, że konieczne jest przeszkolenie – głównie mniejszych organizacji spoza dużych miast – z zakresu zdalnych narzędzi komunikacji i zarządzania;
- obszar WARTOŚCI: organizacje potrzebują regularnych rozmów i dyskusji o wartościach oraz o tym jak o nie dbać na co dzień. Poprzez ilość zadań i obowiązków często nie mają czasu na refleksję nad tym w jakim celu i na rzecz czego działają;
- obszar PLANY I STRATEGIE: Wiele organizacji nie posiada długofalowej strategii. Warto położyć nacisk na strategiczne planowanie i pokazywać jakie są z tego korzyści. Celowa byłaby indywidualna praca mentorska z organizacją, by pomóc wypracować jej strategię działań;
- obszar LUDZIE: Transparentne zasady włączania się w działalność NGO mogą poprawić lokalną aktywność społeczną, przysporzyć wolontariuszy i nowych pracowników. Ludzie często nie angażują się, bo nie wiedzą jak „się zapisać”, przyłączyć. Liderzy potrzebują szkoleń na temat motywowania i wspierania pracowników, delegowania zadań i odpowiedzialności. Obarczanie obowiązkami wyłącznie zarządu prowadzi do wypalenia zawodowego. Organizacje potrzebują też szkoleń w obszarze równości szans i dostępności;
- obszar OTOCZENIE: Ważne jest edukowanie o tym jak tworzyć długotrwałe relacje z partnerami (zamiast incydentalnej współpracy), także w obszarze współpracy z biznesem.